Europees stemmen?
Een paar gedachten daarover vanuit de sociale driegeleding
Het geestesleven is het domein in de samenleving waar gewerkt wordt met en aan individuele talenten en vaardigheden. Dat kan het beste gebeuren in vrijheid. – Die vrijheid moet dáár groeien waar mensen met hun individuele talenten en vaardigheden bezig zijn. Van daaruit kunnen zij ook, in de rechtsgemeenschap waarvan zij deel uitmaken, tot wet- en regelgeving komen die de vrijheid in kunst, wetenschap, onderwijs, zorg, levensbeschouwing e.d. waarborgt.
In de economie leeft, des te sterker wanneer daar echt economisch gewerkt kan worden, de tendens tot verbinden en samenwerken. Staatsgrenzen zijn er ‘vreemde wezens’, ze horen er niet thuis want verstoren het economisch proces. (Of, bijvoorbeeld, grondstoffen vanuit land A of B geïmporteerd worden, is een economische en niet een politieke kwestie.)
Recht – politiek en staat – wordt ontwikkeld binnen een verband dat zich als een rechtsgemeenschap heeft gevormd. Omdat recht gaat over de verhoudingen tussen mensen, dient het vormen van het recht zich zo dicht mogelijk bij de mensen af te spelen (en niet, letterlijk of figuurlijk, ‘ver weg’).
Internationale betrekkingen, op basis van de sociale driegeleding, spelen zich af ‘van geestesleven tot geestesleven’, terwijl de economie naar zijn eigen aard al internationaal is. Het gebied van het recht, dichtbij de mensen die het vormen en voor wie het geldt, zou ervoor moeten zorgen dat het geestesleven vrij is en dat het economisch leven zich naar zijn eigen aard kan ontwikkelen.