Goed voedsel, eerlijke landbouw
Zoals we het geregeld hebben, blijft de combinatie van landbouw en economie een moeilijke. Dat zit ingebakken in de aard van de landbouw en in de aard van de economie. Én in de manier waarop wij met ‘eigendom’ omgaan.
De landbouw moet het doen met een beperkte hoeveelheid landbouwgrond en heeft te maken met het tempo en de wisselvalligheid van de natuur. In de economie gaat het om uitgekiende, volledig gestructureerde processen en een onophoudelijk streven naar meer efficiency.
Omdat landbouwgrond deel van de economie is, en dus verhandeld kan worden, is de moderne boer eerder ‘landbouwondernemer’ dan boer. Hij moet zijn grond, die hij immers voor heel veel geld ter beschikking heeft, meer en meer naar de wetten van de economie behandelen – met steeds minder ruimte voor het tempo en de wisselvalligheid van de natuur.
Morgen eindigt de Good Food March: een fietstocht van boeren en burgers uit verschillende EU-landen naar Brussel. Ze willen daar hun geluid voor een eerlijke landbouw laten horen. Isabel Duinisveld, biologisch-dynamisch tuinder uit Noord-Groningen, fietst mee. Wat wil zij?
“Dat wij boeren gewoon telen wat er nodig is en een prijs krijgen waarvan we kunnen leven.” (Volkskrant, 18/9/2012)
Inderdaad, zo simpel is het eigenlijk: dat is wat we voor elkaar moeten krijgen!
Hoe doen we dat?
“Dat moeten ze in Brussel maar uitzoeken”, zegt Isabel.
Dat is nou jammer, dat ze dat zegt. De combinatie van landbouw en economie wordt namelijk direct en structureel heel anders, veel ‘gelukkiger’, als we ervoor zorgen dat landbouwgrond niet meer verhandeld kan worden. En als we ervoor zorgen dat de dingen, bijvoorbeeld allereerst dat wat de boer voortbrengt, een eerlijke prijs krijgen.
Het zou fijn zijn als ‘Brussel’, of ‘Den Haag’, dat ook zouden inzien en er naar zouden handelen. Maar het is verstandig om dáár niet op te wachten. Verschillende stichtingen en/of kringen van consumenten, zijn al (soms lang!) op dit gebied actief en doen mooie dingen.
Wie naar een eerlijke landbouw streeft zou dat heel goed kunnen, zelfs moeten weten. Want als voldoende mensen er weet van hebben zijn de daaropvolgende stappen samen te zetten.