(On)menselijkheid
De gedachte dat de mensheid zich in opgaande richting ontwikkelt - dat wat een mens tot mens maakt steeds verder uitvormt- staat sterk onder druk.
Maar dat was natuurlijk feitelijk al het geval sinds lieden als Hitler, Stalin of Mao hun bijdrage aan de geschiedenis leverden.
Wij moeten erkennen dat ons perspectief, als getuige en deelnemer aan de menselijke ontwikkeling, beperkt is. Wij hebben weliswaar weet van dingen die wij niet meemaakten, maar het zelf ervarene drukt een sterker stempel.
Hoe dan ook, het is een bijzondere ervaring om mee te maken dat leugenachtigheid, brutaliteit, domheid, willekeur, wreedheid, verachting, eerzucht, haat of ijdelheid als kwaliteiten worden gezien, terwijl tegenovergestelde karakteristieken als zwakheden worden beschouwd.
Wij moeten er wellicht rekening mee houden dat ook de ontwikkeling van alles dat het menselijke aantast, steeds voortschrijdt.