'Er moet voldoende zijn voor iedereen'
De Tuinen van Kraaybeek, gevestigd op landgoed Kraaybeekerhof in Driebergen wordt gerund door Jasper Sinoo en Dave Hardy. Ze telen biologisch-dynamische groenten die worden vermarkt via de landgoedwinkel, groente-abonnementen en de zelfoogsttuin. De Tuinen van Kraaybeek is aangesloten bij Stichting Sleipnir.
Een fragment uit een interview van Anne van Ginkel met Dave Hardy
Voor mij is het gedachtengoed belangrijk, het is interessant om uit te zoeken hoe je binnen het economische systeem dat we hebben, toch kunt proberen om een ander economisch systeem in te richten.
Ons bedrijf is niet van ons. En het kapitaal dat we hebben is ook niet van ons, maar van de gemeenschap, dat is fascinerend! Het gaat helemaal in tegen het huidige narratief, dat ik iets kan bezitten. Ik vind dat ook in mijzelf interessant.
Als ik doorvoel, dus niet doordenk, wat het betekent, dan kom ik tot de conclusie dat het enige wat ik mee mag nemen mijn trui is, zelfs die is eigenlijk van De Tuinen. Ik bouw iets op dat waarde heeft op allerlei niveaus: financieel, emotioneel, noem maar op, en morgen kan ik het aan een ander overdragen. Zeggen: ‘Nu mag jij er weer mee verder, en ik mag dan niks meenemen’. In de tussentijd haal ik eruit wat ik nodig heb, dat is waar Sleipnir mij scherp op houdt en uitdaagt.
Het spannende zit er voor mij in dat dit maatschappelijk gezien niet gangbaar is. BD landbouw is niet gangbaar en het Sleipnirgedachtengoed is dat ook niet. Onderdeel van dat systeem zijn, dat is spannend voor mij.
Tegelijkertijd past het heel goed bij deze plek. Ik heb het niet gekocht en ik hoef het ook niet te hebben, dus dat is prima. Eigenlijk is het heel prettig, stel je voor: nog meer bezit, daar moet je dan weer van alles mee.
Wat ik mooi vind is dat het niet gaat om het groeien an sich. Het is belangrijk om steeds de reflectie te houden. We begonnen met vijftigduizend euro omzet, nu is dat ongeveer tweehonderdduizend euro, om het even in geld te zeggen. Maar dat groeien mag nooit een doel op zichzelf zijn. Ik wil graag zoveel mogelijk mensen voeden met deze plek. Dat gaat over eten, maar kan ook op sociaal vlak zijn, het is ook een ontmoetingsplek, daar is de theetuin voor. En ook spiritueel, bijvoorbeeld het landgoed. Er zijn mensen die dat als lichtplek zien. Dus op alle lagen en in alle werelden mag dit een plek zijn waar mensen gevoed worden.
Het is ook een in alle opzichten gezonde plek en dat geldt ook voor mij. Het kan niet zo zijn dat degene die er werkt alles alleen maar geeft ten behoeve van de bezoekers, degene die er werkt moet het ook goed hebben.
Zoiets zie je nog wel eens in de horeca, dat mensen zich de blubber werken zodat de gasten het goed hebben en daar dan een hongerloontje voor krijgen, zo moet het niet zijn. Er moet voldoende zijn voor iedereen.
Oorspronkelijk gepubliceerd in Driegonaal, jrg.39, nr.1