We moeten de grond uit privébezit halen

Uit een interview met Arjan Verschuur: van de Hof van Moeder Aarde

“We waren eerst met een andere plek bezig. Dat was een prachtige camping aan de Berkel tussen Zutphen en Almen, daar vroegen ze anderhalf miljoen voor. Terwijl wij wisten dat we maximaal zes ton rond konden krijgen met elkaar. Op dat moment zijn we begonnen met fantaseren over crowdfunding. Dan is het grappig hoe dat gaat met inzichten, we waren aan het brainstormen, toen kregen we als ingeving voor een crowdfundings-slogan: ‘Geef de aarde terug aan haarzelf’. Wij voelden allemaal: dat klopt! Daardoor hebben we toen al de keuze gemaakt, nog voor we deze plek hadden: we gaan de grond onderbrengen in een stichting, want dat komt op dit moment voor ons het dichtst bij de grond uit privébezit halen. De gebouwen hebben we ondergebracht in een coöperatie, want het klopt voor ons gevoel wel dat de mensen die de gebouwen beheren, die ook in eigendom hebben. Wij willen een plek niet verdelen, maar delen. Dus een Vereniging van Eigenaren bijvoorbeeld, waarbij ieder een deel van het gebouw koopt en daar dan weer een hypotheek op krijgt, voelde niet kloppend.”

Dus daarom een coöperatie en een stichting?

“Ja, omdat we een andere ingang zochten dan de meest gangbare. Het interessante is nu, in het kader van de sociale driegeleding, dat we een situatie hebben gecreëerd waarin mensen in- en uit kunnen stromen terwijl de coöperatie kan blijven bestaan. Daardoor hoeven de gebouwen ook in de toekomst niet overgedragen te worden. Wij lossen nog één keer de hypotheek af en dan houden we ermee op. Dan blijven de gebouwen in de coöperatie.
Ik ben arbeidssocioloog en ik ben altijd gecharmeerd geweest van arbeiderszelfbestuur. Daar valt ook van alles over te zeggen, maar we hebben hier nu een combinatie van bewonerszelfbestuur, we zijn onze eigen woningcoöperatie, en we hebben te maken met medewerkerszelfbestuur. We hebben geen directeur, we hebben allemaal dezelfde functie. Formeel hebben we een voorzitter, een secretaris en een penningmeester, maar in de praktijk doet dat er niet toe.””

Hoe zijn jullie georganiseerd?

“De stichting leidt feitelijk een slapend bestaan. We zijn zelf bestuursleden. Het zijn de mensen van de stichting die het initiatief genomen hebben, terwijl bij de coöperatie mensen in- en uitstromen. Verder kan de stichting in potentie ook andere plekken omvatten. Als de grond is afgelost en de coöperatie blijft pacht betalen, dan kan de stichting op termijn weer andere gronden vrijkopen. Dit is wel met een perspectief voor de langere termijn, over generaties heen.”
(…)

“Vorig jaar in de zomervakantie gaf Wim Wolbrink mij een Het lichtbaken van 1917 te leen. Een boekje dat in 2017 in België is uitgegeven omdat het toen honderd jaar geleden was dat Steiner de drieledigheid in het lichaam ontdekte. Hij realiseerde toen zich dat geest, ziel en lichaam zich verhouden met het zenuwstelsel, het hart-longgebied en in de darmen. Dat was hetzelfde jaar dat hij ook de sociale driegeleding zag.
Ik ben dat boekje gaan lezen, de aanleiding was deze crisistijd, de coronacrisis plus het hele financiële systeem dat op instorten staat, daar ben ik me al veel langer van bewust. Dus ik formuleerde de vraag: hoe komen we uit zo’n crisistijd? Wat is de weg hier doorheen?
Door dat boekje ontstond de eerste vonk, naar aanleiding daarvan ben ik er meer over gaan lezen. In de eerste instantie viel het niet zo, maar bij een commissiebijeenkomst afgelopen januari kregen we het erover. We bedachten dat het fijn zou zijn als ons werk naast economisch goed geregeld, ook inspirerend zou zijn. Ik had toen de boekjes van Jan Saal al besteld over de sociale driegeleding.
Jan Saal heeft het over de gemeenschapsvormende krachten, dat was een fantastische kapstok om binnen de commissie mee aan de slag te gaan. We onderzochten welke gemeenschapsvormende krachten we al hadden ontwikkeld en welke nog niet. Zo kwam van het een het ander.”

(…) “als er aan Steiner gevraagd wordt: wat betekent dat dan praktisch? - dan geeft hij daar geen antwoord op, dat is prachtig! Hij zegt feitelijk: als je het begrijpt dan zul je weten wat je er in jouw situatie mee kan doen. Wat we hier onderweg geleerd hebben is dat als we een vraag stellen, dat er dan ook een antwoord kan komen. En we weten nu wat voor soort vragen we te stellen hebben, waardoor er gaandeweg antwoorden komen. Elke keer als ons een antwoord of inzicht binnenvalt, dan hebben we daarnaar te handelen. Een jaar of acht geleden kregen we het inzicht: we moeten de grond uit privébezit halen, terwijl ik pas sinds een half jaar iets weet over het probleem van grondeigendom. Daar had ik me nooit in verdiept. Toch wisten we het intuïtief. Later komt er dan begrip bij.”

www.hofvanmoederaarde.nl

Dit is een fragment uit een interview met Arjan Verschuur van Hof van Moeder Aarde in Neede.