Drie algemeen-menselijke behoeften

In ieder mens leeft als behoefte:
1. De behoefte aan wat materieel nodig is om te bestaan, zoals voeding, kleding, huisvesting
2. De behoefte tot zelfverwerkelijking of ontplooiing van talenten en vaardigheden
3. De behoefte deel te nemen aan het vormen van wetten, regels, rechten en plichten die onderling gelden.

In de samenleving zijn drie gebieden te onderscheiden:
1. De economie - waar gewerkt wordt ten behoeve van onze materiële bestaansbasis
2. Het cultuur- of geestesleven (onderwijs, wetenschap, zorg, kunst, wereldbeschouwing) - waar ieder zich naar zijn individuele aanleg ontwikkelt
3. Het gebied van de democratie (recht, politiek, staat) - waar wetten, regels, afspraken en procedures gevormd worden.

In elk van deze drie gebieden in de samenleving staat één van de drie algemeen-menselijke behoeften centraal. Deze behoeften kunnen des te beter vervuld worden, wanneer binnen elk van de gebieden zonder verstoring of beïnvloeding van buitenaf (vanuit de andere twee gebieden) aan de eigen taak gewerkt kan worden.

Drie idealen, elk binnen hun eigen ‘rechtmatige’ gebied, wijzen de weg:
- broederschap in de economie: in het samenwerken aan het creëren en verdelen van welvaart
- vrijheid in het cultuur- of geestesleven: waar de individuele ontwikkelingsbehoefte centraal staat
- gelijkheid in het gebied van de democratie: waar wetten, regels e.d. worden overeengekomen.

Deze beknopte beschrijving geeft een beeld van wat ‘sociale driegeleding’ wordt genoemd en dat ieder van ons op drie verschillende manieren verbindt met het geheel van de samenleving:
- als consument zijn we verbonden met de economie
- als (uniek) individu ontwikkelen wij ons in het cultuur- of geestesleven
- als burger nemen we deel aan het democratisch leven.

Deze tekst verscheen oorspronkelijk in de Sleipnir Krant: Samen anders ondernemen (mei 2025)